در حقيقت بسته بندي نظام بهم پيوسته اي از آماده سازي كالا براي حمل و نقل، توزيع، نگهداري، فروش و مصرف نهايي آن مي باشد. در جايي كه روشهاي بسته بندي ضعيف باشد يا وجود نداشته باشد، مقادير زيادي از غذا و كالاهاي ديگر از بين خواهد رفت. اگر سطح بسته بندي (چه كمي و چه كيفي) افزايش يابد، اتلاف غذا كمتر خواهد بود. علاوه بر اين، هر بسته بندي اصولي، جذاب و قابل رقابت در بازار، ارزش افزوده قابل توجهي در پي خواهد داشت. چرا كه بسته بندي قابل رقابت با ديگر كشورها، باعث حضور موفق در بازار جهاني خواهد بود و به تامين منافع ملي كشور كمك خواهد كرد و حضور نداشتن در بازارهاي جهاني و انزواطلبي تهديدي براي امنيت كشور و نوسازي اقتصادي خواهد بود.
معرفی محصول
محصول مورد وصول از این طرح حبوبات و غلات بوجاری شده و بسته بندی شده در لفاف های شفاف هستند. این محصولات علاوه بر پاک شدن توسط بوجار پولیش نیز می خورند تا با ظاهری آراسته تر وارد بازار شود.
تصویری از نمونه محصولات این طرح را در شکل زیر مشاهده می نمایید :
کد آیسیک بسته بندی حبوبات و غلات
طبق اطلاعات بدست آمده از پايگاه بهين ياب محصول مورد مطالعه طرح با عنوان " بسته بندی حبوبات و غلات" و كد آيسيك 7495412322 قابل توليد مي باشد.
بررسی استانداردهای مرتبط با بسته بندی حبوبات و غلات
در زمینه این محصول استانداردهای ملی که از سوي موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تدوین شده است در ذیل آورده شده است :
کلیه موارد ذکر شده در خصوص استانداردها ، مطابق با موارد اعلام شده از طرف " موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران " به صورت زیر می باشد:
شرح
شماره استاندارد
تاریخ چاپ
غلات و حبوبات -تعيين جرم 1000 دانه
7629
1391
غلات و حبوبات -فهرست اسامي
8976
1385
غلات،حبوبات و فراورده های جانبی-اندازه گیری خاکستر در کوره
2706
1387
حبوبات -آماده سازی ،بسته بندی و انبار داری-آئین کار بهداشتی
9343
1386
حبوبات -تعيين ناخالصي ،اندازه ،بوهاي خارجي،وجود آفات و تشخيص گونه و رقم-روشهاي آزمون
9035
1386
انواع فرآورده هاي غلات و حبوبات،آرد و پروتئين سويا - ويژگي ها و روش هاي آزمون ميكروبيولوژي
2393
1392
انبارش غلات و حبوبات -قسمت اول -توصیه های عمومی برای نگهداری غلات
9373
1386
لوبیا
38
1374
حبوبات – نخود – ويژگيها و روشهاي آزمون(تجديدنظر)
96
1382
ويژگيهاي لپه و نخود
97
1378
حبوبات-عدس- ویژگیها و روشهای آزمون
27
1389
ماش-ويژگيها و روشهاي آزمون
99
1375
کاربرد های بسته بندی حبوبات و غلات
کاربرد عمده این محصول با توجه حمل و نگهداری بهتر انواع حبوبات است . در زیر برخی از مزایای بسته بندی حبوبات را به اختصار نام می بریم:
1- ماندگاری بیشتر حبوبات
2- کاهش تلفات هنگام مصرف
3- ارزش گذاری برای مصرف کننده
4- انطباق با معیارهای بهداشتی
5- حفظ حبوبات از آسیب های جانوران موذی
آشنایی بیشتر با صنعت بسته بندی مواد غذا یی
بسته بندی عبارت است از هنر وعلم آماده سازی مواد غذایی برای انبار کردن ،ودر نها یت فروش . بسته بندی باید تا حد امکان ساده و ارزا ن باشد ضمن اینکه اهداف اولیه بسته بندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت رانیز دارا باشد . با عنایت به این که مواد بسته بندی توسط ماشین های مختلف فرایند می شوند بنابراین خواص دیگری نیز باید داشته باشند که عبارتند از : نرمش ، قابلیت پذیرش چاپ ، قابلیت استفاده در ماشین های لفاف ، قابلیت دوخته شدن در حرارت ، شکل پذیری به کمک باد یا خلا و یا فن اوریهای حرارتی . خواص مطلوب دیگری که به ویژه از دیدگاه صنایع غذایی مهم هستند عبارتند از : شفا فیت ، نفوذپذیری یا غیر نفوذپذیری محصول نسبت به بخار اب وگازهای دی اکسید کربن ، اكسيژن و نیتروﮋن .
اگر چه تعداد زیادی از مسا ئل فن اوری مربوط به استفاده از مواد پلاستیکی در بسته بندی مواد غذا یی از جمله مشکلاتی هستند که کلا به صنعت بسته بندی مربوط می شوند ولی برخی از مسا ئل مربوط به طبیعت ماده به کار رفته در بسته بندی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند . موفقیت کاربرد پلاستیک ها در بسته بندی نیاز به همکاری تولید کنند گان مواد غذایی ، سازندگان انواع پلاستیک ها ، طراحان ودر نهایت مصرف کنند گان دارد .ملا حظات اقتصادی محدودیت های بیشتری را اعمال می کند ، چرا که مصرف کننندگان صرفا به دنبال کیفیت محصول هستند تا بسته بندی آنها .
نیازمندیها و ويژگیهای مهم مواد بسته بندی مواد غذایی را می توان به شرح ذیل دسته بندی کرد :
- شفافیت ودرخشش سطح ان برای رضایت وجلب نظر مصرف کننده
- کنترل در انتقال رطوبت
- کنترل در انتقال سایر گاز ها
- تحمل تغییرات درجه حرارت به هنگام نگهداری و استفاده
- فقدان مواد سمی
- ارزان بودن
- مقاومت در مقابل ضربه
مصرف کننده دوست دارد انچه می خرد ببیند و بنابراین شفا فیت وشیش های مانند بودن بسته های مواد غذایی نیاز ضروری در بسته بندی انها است . مواد غیر شفاف مانند سینی های سفید رنگ نیز در حد وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند. این سینی ها مانع از ان می شوند تا مصرف کننده هر دو طرف ماده غذایی راببیند که در برخی موارد مانند بسته بندی گوشت از عدم اعتماد و مقاومت خریدار می کاهد .کنترل تغییرات رطوبت موجود در ماده غذایی در طول نگهداری ان بسیار مهم است . برخی فراورده های غذا یی مانند چیپس ، پفک و بیسکویت باید در موادی بسته بندی شوند که نفوذپذیری انها به رطوبت خیلی کم باشد تا تردی انها محفوظ بماند . همچنین از تبخیر برخی مواد غذایی باید جلوگیری گردد و در این موارد نیز باید از ورقه هایی با نفوذپذیری پایین استفاده شود . در بقیه موارد از دست دادن نسبی رطوبت ماده غذا یی مطلوب است تا از عرق زدن و تراکم بخار اب در داخل پاکت بسته بندی و در نتیجه از بین رفتن شفا فیت ان وخطر رشد کپکها جلوگیری شود .
علاوه بر اتنتقال بخار اب به داخل وخارج مواد بسته بندی ، کنترل نفوذ پذیری این مواد نسبت به سایر گا ز ها مانند اکسیژن و گاز کربنیک نیز از اهمیت ویژه های برخوردار است . اغلب مواد غذایی تازه نیاز به تنفس دارند و بنابراین مواد بسته بندی این گونه غذا ها باید امکان تنفس را از نظر تامین اکﺳﻴﮋن و حذف گاز کربنیک فراهم اورد . در مواقعی که مواد بسته بندی انتخاب شده نتواند به اندازه کافی گازهای تنفسی را منتقل نما یند ، از ورقه های مشبک یا سورخدار استفاده می شود . در خصوص مواد بسته بندی گوشت تازه باید به اندازه کافی اکﺳﻴﮋن از بیرون به داخل بسته بند ی نفوذ نماید تا رنگ سطحی گوشت در حد مطلوب باقی بماند . از طرف دیگر مواد غذا یی که حاوی چربی زیادی هستند مانند لبنیات در صورتی که در معرض اکﺳﻴﮋن زیادی قرار گیرند اکسیده می شوند و به همین علت اغلب در خلا ویا جو بی اثر بسته بندی می گردند و از ورق های با نفوذپذیری خیلی پا یین استفاده می شود . در بسته بندی قهوه یا ماهی که بوی انها باید انحصا رﺃ در داخل بسته بندی باشد نیز مواد بسته بندی با نفوذپذیری پایین به کار گرفته می شود . مواد غذایی که در معرض اکسیداسیون هوا هستند اغلب با استفاده از موار انتی اکسیدان مانند BHA و BHT محافظت می گردند . محصو لاتی مانند ورقه های نازک غلات و چیپس ، ظریف وشکننده هستند و باید به صورت غیر متراکم بسته بندی شوند . این موضوع باعث افزایش هوا در داخل بسته بندی می گردد که همراه با افزایش سطح تماس محصول با هوا امکان اکسیداسیون ان را بیشتر می نماید . افزودن مواد انتی اکسید ان به مواد بسته بندی و ماده غذا یی باعث حفا ظت و قابلیت نگهداری بیشتر ماده غذا یی می شود . اضافه کردن انتی اکسیدان به مواد بسته بندی نیاز به این ماده را در خود ماده غذایی کنترل می نماید . اگر چه انتقال انتی اکسیدان از مواد بسته بندی به داخل ماده غذایی ممکن است اتفاق بیفتد ولی مصرف کننده بیشتر علاقه مند است تا از غذا هایی که مقدار انتی اکسیدان کمتری دارند استفاده نمایند .
فن آوری های که می توانند برای بسته بندی مواد غذایی فرایند شده مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :
- ورق های خوراکی عایق برای کند کردن انتقال رطو بت بین اجزا تشکیل دهند ه یک ماده غذایی که دارای فعالیت ابی متفاوت هستند .
- گیرند های اکسیژن برای کند کردن اکسیداسیون چربی ها .
- گیرند های دی اکسید کربن .
- گیرند های بو های نامطبوع
سایر انواع بسته بندی موثر غذا یی عبارتند از :
- ورقه های حساس به میکروویو که بای افزایش سطح برخی از مواد غذ ایی مانند ورق های سیب زمینی ، انواع نان ها وذرت باد کرده در محیط های گرم مورد اسفاده قرار می گیرند .
- نشانگرهای انجام فرایند میکروویو
- ورقه های منتشر کننده بخار
- نشانگر های حرارت دیدگی بیش از حد مواد غذا یی که شرایط نامناسب فرایند حرارتی را اشکار می سازند
- ارزیابی کننده تغییرات زمان – درجه حرارت برای نشان دادن میزان کاهش قابلیت نگهداری مواد غذا یی که در جریان توزیع انها ممکن است اتفاق بیفتد .
مزایاي بسته بندی
محصولات كشاورزي و دامپروري كه خسارت ديده، فاسد شده و يا كيفيت غير قابل قبولي از نظر هر يك از خصوصيات حسي داشته باشند مورد پذيرش مصرف كنندگان قرار نمي گيرند و ضايعات محسوب مي شوند. دلايل اين گونه ضايعات را مي توان به عوامل زير نسبت داد:
1- آلودگي ميكربي و تجزيه مواد توسط آنها
2- فرآيندهاي زيست سوزي و زيست سازي (متابوليكي)
3- تنش هاي فيزيكي.
فساد معمولا به وسيله كپك ها، مخمرها، باكتري ها و ويروس ها انجام مي گيرد. منشاء اين آلودگي ها ممكن است از مزرعه و باغ باشد كه محصول در حال رشد يا دام را مورد تهاجم قرار دهد. سپس علايم قابل رويت فساد طي حمل و نقل ، انبار كردن و يا مصرف محصول به چشم آيد. تغييرات متابوليكي غير معمول كه به دليل گرمازدگي، سرمازدگي، كمبود اكسيژن يا تنش دي اكسيد كربن روي مي دهد ممكن است به لك افتادن، گود افتادگي، نرم شدگي بيش از حد، تغيير رنگ، تغيير بافت و… منجر شود. تنش هاي فيزيكي طي برداشت مكانيكي، حمل و جابجايي و… وارد مي شود و سبب ضربه ديدگي، سايش و تغيير فيزيكي محصول مي گردد.
كاپليني و سپونيس (1984) مطالعاتي را در مورد ضايعات تعدادي از ميوه ها و سبزي ها در سطوح عمده فروشي، خرده فروشي و مصرف كننده در دو شهر نيويورك و شيكاگو انجام دادند. بيشترين مقدار ضايعات، مربوط به ميوه هاي توت فرنگي، گيلاس، ذغال اخته، هلو و شليل بود. به عنوان مثال ميزان ضايعات توت فرنگي در عمده فروشي 6 تا 14% ، در خرده فروشي 5% و در سطح مصرف كنندگان بيشترين يعني حدود 18 تا 22% را نشان داد. علت اصلي ضايعات فوق فساد ميكربي تشخيص داده شد. در مورد سبزي ها، بيشترين ضايعات در سطح خرده فروشي براي كاهو، لوبيا سبز، فلفل سبز و گوجه فرنگي بود. به عنوان مثال ضايعات كاهو در سطح عمده فروشي 4 تا 6% ، در سطح خرده فروشي 2 تا 15% و در سطح مصرف كننده 7 تا 14% تخمين زده شد. در ايران هم طبق گزارشات و آمار وزارت جهاد كشاورزي سالانه بيش از 35% از محصولات كشاورزي در مراحل مختلف از بين مي روند.
ضايعات را مي توان با اعمال فرآيندهايي مثل كنسرو كردن، انجماد، خشك كردن، بسته بندي و… مرتفع ساخت. در اثر اعمال اين روش ها، تغييرات مهمي ممكن است در صفات كيفي محصول ايجاد شود. بسته بندي يكي از ترفندهاي موثري است كه با توسل به آن چه در حد بسته بندي حجيم، چه بسته بندي جزيي ودر سطح مصرف كننده، چه در محل توليد و چه در محل فرآيند، چه به صورت بسته بندي اوليه و چه ثانويه و ثالثيه مي توان ميزان ضايعات و هدر رفت مواد غذايي را به حداقل رساند.
جهت آشنایی با بسته بندی مواد غذایی، حبوبات و خشکبار به این مقاله مراجعه نمایید.
شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی بسته بندی حبوبات و غلات را اعلام می دارد
هم اکنون سفارش طرح توجیهی بسته بندی حبوبات و غلات دهید
استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس
