این نوع معاملات شامل معاملات تهاتری ـ دو جانبه ـ بیع متقابل می باشد.در مواردی که کشورهای وارد کننده با کسری تراز پرداخت ها (کمبود ارز) مواجه می باشند، از معاملات بدون پول استفاده می شود.
معاملات پولی یعنی معاملاتی که در آن خریدار بهای کالا یا خدمت خریداری شده از بازار جهانی را با پرداخت (ارز) واریز و تسویه می نماید. در بازرگانی خارجی در معاملات پولی دو طرف معامله از تاریخ شروع و رواج معاملات پولی همواره با مجموعه ای از خطرها (Risks) مواجه می باشند. در معاملات پولی بزرگ ترین ریسک صادرکننده این است که کالا را ارسال، لیکن وجه (ارز) آن را دریافت ننماید. متقابلاً بزرگ ترین ریسک واردکننده نیز این است که ارز را به امید دریافت کالا حواله ، اما کالا را دریافت ننماید.
بنابراین طرفین معامله در پی روش مناسبی می باشند که بزرگ ترین خطر آن ها را در بازرگانی خارجی کاهش دهد. روش های مختلف پرداخت (دریافت) در بازرگانی خارجی ناشی از تجربیاتی است که طی سال ها حاصل شده است.این روش ها از یک نگاه کلی به روش های سنتی (The classic methods) و روش های نوین (New methods) قابل ممیزی و تفکیک می باشند.
روش های سنتی
روش های سنتی روش هایی هستند که بزرگ ترین ریسک یکی از طرفین در بازرگانی خارجی یعنی صادر کننده یا وارد کننده را به طور کامل پوشش می دهد، لیکن ریسک طرف دیگر، واردکننده یا صادرکننده برعکس کاملاً باز بوده (بدون پوشش) و شامل 2 روش به شرح زیر می باشند:
الف ـ روش حساب باز (Open Account Trade)
این روش در عرف بازرگانی کشور ما به روش امانی معروف شده است. روش حساب باز روشی است که در این روش صادر کننده به امید دریافت ارز در آینده کالا را ارسال و اسناد شاهد را نیز مستقیماً برای وارد کننده ارسال می دارد. واردکننده با اسناد مذکور به گمرک مربوطه مراجعه و پس از انجام تشریفاتگمرکی کالا را ترخیص می نماید. بدین ترتیب بزرگ ترین ریسک صادرکننده باز است یعنی در حالی که ریسک صادرکننده صد است ریسک واردکننده صفر خواهد بود.
بهترین روش پرداخت برای واردکننده همین روش حساب باز است به شرط آن که صادرکننده بپذیرد که وجه کالای صادراتی را با این روش دریافت نماید.
طرفین یک معامله در مواقعی از این روش ارزان و پر خطر (از نظر صادرکننده) استفاده می نمایند که به یکدیگر اطمینان کامل داشته باشند و خریدار و فروشنده در عمل یک نفر باشد. مثل شرکت های چند ملیتی برای دفاتر فروش خود در کشورهای مختلف معمولاً با این روش کالا صادر می نمایند.
ب ـ پیش پرداخت کامل (Full Advance Payment)
این روش نقطه مقابل روش حساب باز است. یعنی در این روش در مرحله اول صادر کننده به طور کامل وجه کالایی که در آینده برای وارد کننده ارسال خواهد نمود را دریافت و در مرحله دوم اقدام به ارسال کالا و اسناد شاهد به نام و نشانی وارد کننده می نماید. در این روش بزرگ ترین خطر صادرکننده به طور کامل پوشش داده می شود، در حالی که بزرگ ترین ریسک وارد کننده کاملاً باز است، زیرا در صورتی که صادرکننده کالا ارسال ننماید، واردکننده که ارزش (قیمت) کالا را حواله نموده در وضعیت بسیار نامناسب مالی قرار می گیرد.
روش های نوین
روش های نو در بازرگانی خارجی شامل دو روش وصولی ها (Collections) و اعتبارات اسنادی (Documentary Credits) می شود. ویژگی های این روش ها به شرح زیر می باشد.
بانک ها: در این روش های وجود بانک به عنوان عامل واسط الزامی است. یعنی بدون وجود بانک این روش ها شکل نخواهند گرفت.
مقررات: برای روش های جدید اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) ضوابط و مقرراتی تهیه تصویب و منتشر نموده است. وجود این مقررات که عملاً مشاهده می شود اکثر دست اندرکاران بازرگانی بین الملل از آن استفاده می نمایند، تکالیف، وظایف، مسئولیت ها و تعهدات طرف های درگیر مستقیم به خصوص بانک ها را مشخص و معین نموده است. این در حالی است که برای روش های سنتی ضوابط و مقررات فراگیر وجود ندارد.
جوان بودن: روش های جدید در قرن گذشته با تشکیل اتاق بازرگانی بین الملل (ICC) ضابطه مند شده اند. اتاق بازرگانی بین الملل اولین ضوابط و مقررات مربوط به اعتبارات اسنادی را در سال 1933 میلادی و مربوط به وصولی ها را در سال 1965 میلادی منتشر نموده است.
منبع: mibgroup.ir
